Journalistieke thema's

 

Een Merlijn met een puntmuts

Dennis van Weeren, operationeel directeur detacheringsbureau VOC Maatwerk:

‘Mijn compagnon kende astroloog Menno Noordervliet van een coachingopleiding en vond hem inspirerend. Hij stelde voor om hem een sessie te laten doen met de vier aandeelhouders van ons bedrijf. Wij zeiden: je bent niet goed bij je hoofd. Dan krijgen we zeker zo’n Merlijn met een puntmuts over de vloer… Nou, alleen de puntmuts ontbrak. We hebben die sessie gedaan en het was nuttig. Je ziet je eigen rol en die van de anderen scherper. Ik als waterman heb bijvoorbeeld veel vrijheid nodig. Je kunt me de communicatie laten doen, maar niet de financiën. Daarna hebben we hetzelfde met het hele management team gedaan. En omdat dat ook veel enthousiasme opriep, besloten we om dit aan alle medewerkers aan te bieden. We houden jaarlijks twee coachinggesprekken met iedereen en koppelen dit er nu aan. De afgelopen twee maanden zijn we begonnen met de dertig beste specialisten. Ze vonden het leuk en bijzonder, vaak klopte de horoscoop of maakte hij iets duidelijk. Het gemiddelde cijfer dat ze gaven was een 8,5. Er waren er maar twee die weerstand voelden, één vanuit religieuze overwegingen. Die gaf een 7. In principe is het verplicht, maar als je echt niet wilt… In 2011 beginnen we met de overige 127 medewerkers. Het voordeel voor de organisatie is dat mensen hierdoor in balans blijven. Ze ontdekken hun ware competenties, waardoor ze zich beter kunnen ontwikkelen. Dat is in lijn met onze doelstelling om wie als een dubbeltje binnenkomt als een kwartje te laten vertrekken.’

Tarot en Gucci

Hanneke van Gompel, eigenaar adviesbureau Isis4U:
‘Drieëneenhalf jaar geleden ging ik voor het eerst op bezoek bij een tarotlezeres. Ik zat volop in de zakelijke rat race, maar na een ski-ongeluk kwamen er spirituele zaken op mijn pad. Een oud-collega, die ik hoog had zitten, gaf me haar naam. Ze ontvangt ook mensen uit het bedrijfsleven die hoog in de boom zitten. Ik had de neiging om te kiezen tussen het zakelijke en het spirituele, maar zij zei: combineer het. Ze zei ook dat er een boek of cursus op mijn pad zou komen en dat dat de vervolgstap zou zijn. Ik zat net te denken over het volgen van een opleiding en heb me meteen ingeschreven. Dat veranderde mijn leven. De opleiding was de laatste duw die ik nodig had om voor mezelf te beginnen en een boek te schrijven. Een paar maanden geleden wilde ik haar mijn boek, ‘Van denken naar voelen’, aanbieden, zo van: kijk eens waar je advies toe geleid heeft. Ook wilde ik graag weten wat het boek ging doen. Ze hield het boek tegen haar borst en zei: het gaat vliegen, het wordt heel groots. Er komt ook tegenwind, maar blijf in je eigen kracht geloven. Nou, ze had gelijk. Ik krijg aandacht en positieve reacties, en merk tegelijkertijd jaloezie door het boek. Maar ik geloof in leren van weerstand. Nee, ik heb geen moeite om dit te vertellen. Wat ik leuk vind om te laten zien, is dat ik met beide benen op de grond sta en een Gucci-tas heb, maar toch geïnteresseerd ben in spiritualiteit.’

De achtergrondkleur van het schilderij

Rens Vossen, directeur Vossen Laboratories:
‘Ik laat één keer in de vijf jaar de horoscoop van mijn bedrijf trekken door Han van Straaten. Toen ik hem dat voor het eerst liet doen, in 2001, kwam er namelijk een tijdspad van vijf jaar uit. In de jaren daarna pakte ik zijn horoscoop regelmatig uit de kast, maar op een gegeven moment was ie out of date. Dus in 2006 ben ik weer naar hem toe gestapt. Ik was bij hem terecht gekomen door een artikel in De Telegraaf. Nee, ik was niet zelf al met astrologie bezig. Ik heb een algemene interesse en had wel eens een Engels boek over astrologie gelezen. De horoscoop is voor mij de achtergrondkleur van het schilderij. Hij geeft aan binnen welke bedding dingen gaan spelen. De eerste horoscoop was redelijk positief, de tweede een stuk grijzer. Ik liet dat doorklinken in mijn beslissingen. In 2007 werd me een grote klant ter overname aangeboden. Ik heb daar ook juridisch en fiscaal advies over gevraagd, maar dat ging meer over het hoe. De horoscoop van Han in acht nemend heb ik ervan afgezien. Een voordeel van Han is dat hij economisch geschoold is, een bedrijfshoroscoop maken lijkt me lastiger voor iemand die niet zo’n achtergrond heeft. Hij snapt waarover het gaat. Ik loop niet te koop met de horoscoop, dat is gewoon hoe ik ben. Als iemand er oprecht in geïnteresseerd is, heb ik geen moeite om erover te praten. De vooroordelen over astrologie zeggen me niks.’

Even voorstellen: de businessastroloog. In casual chic rijdt hij per duurdere middenklasser naar een directeur van een middelgroot bedrijf. Diens vraag luidt bijvoorbeeld: is dit het goede moment om mijn onderneming te verkopen? Of: is de partij die mij benaderd heeft om zaken te doen de juiste?
‘Ik bekijk in zo’n geval de horoscoop van de directeur én zijn bedrijf’, zegt businessastroloog Han van Straaten. ‘Nee, niet die van de zakenpartner, dat is niet nodig. Zie ik veel Uranus, dan is mijn advies negatief, want Uranus staat voor een hoog afbreukrisico.’
Van Straaten trekt de horoscoop van een bedrijf net als die van een mens: hij bekijkt de stand der sterren op de geboorteplaats, -datum en tijd. Die gegevens staan in de oprichtingsakte, of zijn anderszins doorgaans nog wel te achterhalen
Vaak is Van Straaten niet de enige adviseur die te hulp wordt geroepen. Een bedrijf dat over fusie of overname denkt, schakelt ook accountants en fiscalisten in. Of een tweede astroloog. ‘Meestal dekken die adviezen elkaar,’ zegt Van Straaten. ‘Ik kan me in elk geval geen strijdigheden herinneren. Wel dat de klant zei: bedankt, maar ik doe toch wat anders. Prima, al wil ik graag wel even weten waarom.’
Van Straaten is van huis uit econoom. Economie gaat prima samen met astrologie, zegt hij. ‘Astrologen en economen houden zich allebei bezig met cijfers, prognoses en cycli.’ Bij zijn klanten treft hij vaak ook zo’n soort mix van achtergronden en interesses. ‘Het zijn mensen met een zakelijke instelling, met een open mind. Ja, er zitten ook christenen tussen, maar geen orthodoxe.’

Draaikont
Ook businessastroloog Peter Delahay is van oorsprong, behalve weg- en waterbouwkundige, econoom. Er staat ‘cosmic warrior’ op zijn visitekaartje. Delahay ziet zichzelf in de eerste plaats als inspirator. Docerend: ‘Een therapeut maakt het leven dragelijk, een coach succesvol, een inspirator zinvol.’
Delahay komt veel in boardrooms. ‘Directeuren en bestuursvoorzitters gebruiken me als sparring partner. Ze zijn bang om voor draaikont te worden versleten als ze in de directie of raad van bestuur hun gedachten de vrije loop laten. Vaak weet zoiemand wel welke kant ie op wil, maar vreest ie dat de tijd er nog niet rijp voor is. Aan de hand van zijn horoscoop kan ik bekijken of dat klopt.’
Astrologie is interpreteren, stelt Delahay. Daarom kunnen de adviezen van verschillende astrologen sterk uiteenlopen. Hij geeft een voorbeeld: ‘Bij een persoon met veel Mars zie je Saturnus opdoemen. Mars staat voor ijzer, Saturnus voor steen. Daar kun je uit halen dat hij met zijn auto tegen een muur gaat botsen. Maar het kan ook betekenen dat ie vastloopt in de bureaucratie.’
Met name jonge managers hebben vaak wel veel inzicht in markten en bedrijfsprocessen, maar niet in zichzelf, zegt Delahay. Oudere leidinggevenden brengen hem soms met zulke managers in contact. Maar als iemand geen spirituele adviezen wil, of er niet aan toe is, begint Delahay er niet aan. ‘Astrologisch advies vragen heeft pas zin als je op een dieper niveau naar je leven wilt kijken. Anders hoor je toch niet wat er gezegd wordt.’

Hap snap
Er zijn ook businessastrologen met een achtergrond in de menswetenschappen. Psycholoog Menno Noordervliet is er een voorbeeld van. Hij moest wel over een drempel heen om voet aan de grond te krijgen in het bedrijfsleven. ‘Maar als je daar eenmaal binnen bent, kun je gewoon jezelf zijn. Het idee dat je minstens Mercedes moet rijden, is onzin.’
Noordervliet heeft regelmatig te maken met managers die niet specifiek om astrologisch advies hebben gevraagd. Dat gebeurt bijvoorbeeld tijdens de intensives (vierdaagse trainingen voor vier mensen) van managementcentrum De Ark waaraan hij meewerkt. ‘In eerste instantie reageren managers vaak sceptisch. Maar daarna zien ze dat het werkt en gaan ze om. Wel zie je dat ze het vaak bij één keer laten. Veel managers shoppen, doen dingen hap snap.’
Noordervliet werkt op structurele basis voor detacheringsbedrijf VOC Maatwerk (zie kader). Hij assisteert bij de coachinggesprekken die het management twee keer per jaar met de medewerkers houdt. Zijn rol is het ‘astrologisch uitdiepen’ van de twee polen die VOC Maatwerk onderscheidt: Power en Social Effectiveness, oftewel de meer mannelijke en de meer vrouwelijke kant van de mens. Noordervliet: ‘Wat regelmatig voorkomt, is dat iemand veel S heeft en wil meer P wil zijn. Dan kijk ik of dat erin zit. Als dat niet zo is, vraag ik hoe iemand dat dan denkt te bereiken. Nee, ik zeg niet dat het niet kan, ik probeer vooral te empoweren.’

Koudwatervrees
De drie businessastrologen verschillen sterk van mening over de vraag of hun business booming is. ‘Ik zie de behoefte niet echt toenemen’, stelt Noordervliet. Hij wijst erop dat de belangstelling voor de ‘1e Conferentie Astrologie voor het bedrijfsleven’ die de Astrologen Vereniging Nederland voor 12 mei heeft ingepland, niet overhoudt.
Van Straaten is dubbelzinnig: ‘In de jaren negentig dacht ik dat dit enorm zou toenemen. Momenteel zie ik twee scenario’s: een enorme versnelling of terugkeer naar het conservatisme.’ De onzekere economische omstandigheden maken zowel dat organisaties de hand op de knip houden als behoefte hebben aan duiding, ervaart hij in zijn werkpraktijk.
Delahay is als enige ronduit positief: ‘Er is een enorme vooruitgang geboekt in astrologische duidingstechnieken. Tegelijk is spiritualiteit in het bedrijfsleven geen vies woord meer. Die twee zaken komen nu samen.’
Maar juist Delahay weigert namen van klanten te noemen. ‘Niet dat ze zich ervoor schamen dat ze astrologisch consult vragen. Ze sturen namelijk ook hun vrouw en kinderen naar me toe. Maar als bekend is dat je naar een tarotlezer bent gegaan, donderen de aandelenkoersen in elkaar. Managers zijn bang dat de buitenwereld hen associeert met Margriet-astrologie.’
Het grappige is dat Delahay zelf in de jaren tachtig de horoscooprubriek van de Margriet verzorgde. Vergoelijkend: ‘Je kunt best iets over een grote groep mensen zeggen, al is dat altijd minder verfijnd dan wat je over één persoon zegt. Het is ook minder makkelijk dan je denkt, zo’n rubriek verzorgen. Margriet dacht op een gegeven moment ‘dat kunnen we zelf wel’ en liet het een journalist doen. Die werd er overspannen van. Het lukte niet om steeds nieuwe verhaaltjes te verzinnen.’
Noordervliet heeft vergelijkbare ervaringen. ‘De mannen van Philips die ik bij De Ark train, vertellen dat denk ik niet op hun werk. Inderdaad, vanwege die associatie met damesbladenastrologie.’
Ook Van Straaten kent de koudwatervrees. ‘Soms word ik wel op de zaak ontvangen, maar mag de catering niet naar binnen zolang ik er ben. Of de secretaresse die dan tegenhoudt? Nou, soms weet zelfs die niet wat ik doe.’
Op de spirituele ladder staat astrologie op een van de laagste sporten, weet Van Straaten. ‘In teambuildingssessies wordt wel met tarot en de I-ching gewerkt, maar niet met astrologie.’
Alle drie de geraadpleegde businessastrologen zetten dan ook ‘onderzoek’ of ‘consult’ op hun facturen.

KADER

Kaf en koren

Hoe herken je een bonafide astroloog? Een keurmerk is er niet, en over de wenselijkheid daarvan wordt verschillend gedacht. Astrologen onderscheiden zich onder meer door scholing en het lidmaatschap van één van de twee astrologenverenigingen, de AVN (www.avn-astrologie.nl) en de Asas (www.asasastrologen.nl). Fijnproevers kunnen nagaan tot welke school (de klassieke, de psychologische, de structurele of de universele) een astroloog behoort. Maar net als bij een coach of therapeut hangt veel ook af van de persoonlijke klik.

FD Persoonlijk, 1 mei 2010